W dniu 30.05.2022 r. Burmistrz Chełmka Andrzej Saternus wraz ze Skarbnikiem Miejskim Panią Zofią Kaletą podpisali z Wojewodą Małopolskim Panem Łukaszem Kmitą umowę na dofinansowanie realizacji dwóch zadań ze środków programu wieloletniego pod nazwą Oświęcimski Strategiczny Program Rządowy – etap VI 2021-2025.

Zadania na które przewidziano dofinansowanie to:

drugi etap zadania wieloletniego pn. „Zagospodarowanie dwóch stawów w Chełmku oraz ich otoczenia w zakresie budowy miejsca pamięci, ścieżek rowerowych oraz oświetlenia”. Planowany łączny koszt realizacji tego zadania w 2022 roku wynosi 3 200 000 zł, z czego udział Gminy Chełmek wynosi 1 280 000 zł, a dofinansowanie ze środków OSPR wynosi 1 920 000 zł. Środki te zostaną przeznaczone na wykonanie pierwszego etapu robót budowlanych, które realizowane będą w latach 2022 – 2023. Ich zakres będzie obejmował między innymi:

–   budowę ścieżek rowerowych wraz z oświetleniem,

–   budowę drogi dojazdowej, miejsc postojowych i chodników wraz z infrastrukturą towarzyszącą,

–   przebudowę placu wraz z wykonaniem miejsca upamiętnienia.

Obszar Chełmka podczas II Wojny Światowej w prawie 80% był strefą o znaczeniu militarnym. Istniejąca tu od lat 30-tych XX w. Fabryka Obuwia Firmy BATA posiadała ogromne znaczenie strategiczne. Chełmek wraz z sąsiednimi miejscowościami leżał na terenie pierścienia obronnego, zbudowanego przez Niemców, w celu obrony obozu KL Auschwitz, a przede wszystkim Zakładów Chemicznych IG Farben w Oświęcimiu. Z badań naukowych, literatury oraz relacji świadków wynika, że w 1942 roku na terenie Chełmka, powstał podobóz KL Auschwitz „Auserkommando Chełmek”. Trafiło do niego ok. 150 więźniów, głównie Żydów z terenu Belgii i Holandii. Takich podobozów pracy KL Auschwitz powstało na terenie Śląska i Małopolski ok 40. Warunki panujące w Chełmku należały do jednych z najgorszych, o czym świadczy fakt, że żaden z więźniów nie przeżył.

Głównym celem niewolniczej pracy było oczyszczanie kompleksu stawów, praca w fabryce obuwia, praca w kamieniołomie przy wydobyciu i wypale wapienia oraz szereg prac interwencyjnych na terenie.

Praca przy oczyszczaniu i zagospodarowaniu stawów miała ogromne znaczenie dla funkcjonowania fabryki. Zastosowaniem zbiorników było dostarczanie odpowiedniej ilości wody, potrzebnej do produkcji i działania fabryki. Według ustaleń naukowców Muzeum KL Auschwitz – Birkenau w tym miejscu śmierć mogło ponieść kilkuset więźniów.

Wykonanie zadania poprawi infrastrukturę drogową oraz istniejącą infrastrukturę zagospodarowania terenu wokół kompleksu stawów w Chełmku, gdzie pracowali więźniowie pobliskiego KL Auschwitz. Powstanie ścieżka edukacyjna z tablicami informującymi o wydarzeniach i historii z okresu II Wojny Światowej. Miejsce to będzie przypominać odwiedzającym osobom o tragedii, która miała miejsce podczas tego konfliktu.

• pierwszy etap zadania wieloletniego pn. „Najodważniejszy z odważnych – budowa wieży widokowej imienia Rotmistrza Witolda Pileckiego jako miejsca pamięci wraz z zagospodarowaniem terenu i infrastrukturą towarzyszącą na wzgórzu Skała”.

Planowany łączny koszt realizacji tego zadania w 2022 roku wynosi 250 000 zł, z czego udział Gminy Chełmek wynosi 100 000 zł, a dofinansowanie ze środków OSPR wynosi 150 000 zł. Środki te zostaną przeznaczone na wykonanie projektu wieży widokowej oraz zagospodarowania terenu przyległego.

Łączna kwota dofinansowania z OSPR jaką otrzymała Gmina Chełmek wynosi 2 070 000 zł.

Zdjęcia pochodzą ze strony Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie (link: https://www.malopolska.uw.gov.pl/PressArticlePage.aspx?id=13981)